Rapporten over (seksueel) grensoverschrijdend gedrag vangen concrete incidenten van seksisme, maar niet de subtiele gevolgen van genderongelijkheid op onze meest persoonlijke relaties. De prijs van ongelijkheid is er niet enkel een van discriminatie, geweld en claustrofobische normen: het is helaas ook een beknotting van de intimiteit met de mannen in ons leven.
Heel herkenbaar. Twee jaar terug had ik een gesprek met twee mannelijke familieleden. Ik had een mail naar mijn leidinggevenden gestuurd nav het gebrekkige beleid tegen grensoverschrijdend gedrag. Ik wilde met mijn familie bespreken hoe zij hier mee om gaan, zeker de mannen, en of zij er iets van zeggen (op de werkvloer). Voordat we aan dat gesprek uberhaupt toekwamen, kreeg ik van hen waarschuwingen over mijn tone of voice in de mail, omdat het te belerend over zou kunnen komen en het toch mijn bazen waren. Ik moest uiteindelijk huilen. Zij snapten het niet. “Ze probeerden me alleen maar te helpen”. Ze zeiden het niet, maar ik voelde dat ze vonden dat ik overdreven reageerde. Ik vond de woorden niet om te vertellen wat me zo raakte, maar het is dit membraam. De vervreemding. Ik voelde me zo eenzaam. Op de terugweg in de trein zat ik in een lege coupé. Een man kwam schuinachter me zitten en begon zich af te trekken. Helaas niet de eerste keer dat ik dit meemaakte. Toch bleef ik te lang zitten. Uit schrik. Uit ongemak. Uit… beleefdheid raar genoeg. Toen ik eenmaal in een vollere coupé zat, was ik boos op mezelf dat ik niet sneller en harder had gehandeld en beter voor mezelf was opgekomen. Slechte feminist. Naarmate de rit vorderde, verspreidde mijn boosheid naar het onbegrip van mijn mannelijke familieleden. Dit soort situaties maken zij niet mee, dus geen wonder dat ze het over mijn toon hebben en mijn reactie overdreven, te direct en te belerend vinden. Ze hebben geen idee hoe het is om een vrouw te zijn. Ik realiseerde me dat zij dit nooit echt zullen begrijpen. Ookal zou ik hen de volgende dag over het trein incident vertellen (wat ik ook heb gedaan). Door deze nieuwsbrief snap ik nu dat ik het wél met hen over die eenzaamheid kan hebben. De teleurstelling die ik voelde, de vervreemding en waar dat vandaan komt. Dank dat je dit onderhuidse genadeloze beestje een naam hebt gegeven.
Mooi en interessant. Ik weet niet of ik het (persoonlijk) zó direct herken, en het was grappig om te merken dat ik bij de opsomming met 'vader' dacht: nee, dat is (echt) anders. Maar goed, dat is mijn particuliere ervaring natuurlijk.
Gister moest ik voor iets in de binnenstad zijn, en werd daar overvallen door groepen jongens, mannen, die op allerlei manieren zo veel te veel ruimte innamen. Zulk potsierlijk gedrag vertoonden (twee pubers die zonder blikken of blozen een zonnebril van 1400 euro aftikten, in briefjes van 50 euro - groepje toeristenjongens die 'grappig' vechtend alle aandacht naar zich toetrokken in een winkelstraat, geschreeuw op de pont) - en het overviel me hoe vervelend ik 'mannen' vond, zo met z'n allen, in die publieke ruimte. Dat was alleen geen dun membraan, maar gewoon de botte bijl van genderverschil. Geen direct schadelijke ongelijkheid uiteraard, maar toch. Het irriteerde me meer dan anders, dat vond ik opvallend. (Het heeft precies niks met de intieme relaties te maken, maar ik dacht er toch aan door de vrouw die je vertelde dat ze zich 'verhard' voelde - dat was ook hoe ik het ervaarde gister: en iets wat ik niet wil!!)
Dank voor dit stuk zeg. Enorm herkenbaar. Ik denk iets waar ik dagelijks mee voel en mee bezig ben. En ook iets waar ik me dan weer schuldig over voel? Dan voel ik me té kritisch, té scherp, ik noemde mezelf laatst zelfs 'militant'. Maar, het zijn mijn gevoelens en mijn gedachten en mijn ervaringen! Die mogen er zijn. Fijn om te weten dat ik daar in niet alleen ben. Het gaat om zoveel dingen en het gaat van overduidelijk tot intens subtiel.
De manier waarop mannen ruimte innemen in de openbare ruimte (groepen mannen, starende mannen, schreeuwende mannen, dronken mannen), tot hoe mannen zich in een huishouden gewend zijn te gedragen, tot seks (oh man seks is toch zo eindeloos complex) tot de media, en de hele culturele sector. De RUIMTE die mannen krijgen. Oh, het maakt me soms zo woedend. Er zijn zoveel seksistische en niet-nadenkende mannen die nog steeds zo-veel ruimte krijgen. En dan ben je samen met een man en een deel van die woede zwingt mee. En die man ís een man. Ik denk dat het een eindeloos gesprek is. Een voortdurend aanvoelen van subtiliteiten. Het serieus nemen van jezelf en van je woede en je verdriet. Ik ben blij dat mijn exen tot nu toe ze heel erg bereid waren te luisteren, wat natuurlijk ook heel kwetsbaar is. En zo moeilijk te voelen: dit gaat over iets wat héél oud is en veel enormer dan ons, maar het heeft op elk deel van ons leven impact.
Toevallig las ik gisteren een heel mooi en dun boekje precies over deze vervreemding tussen twee geliefden. Het heet 'So Late in the Day' en is van Claire Keegan. Hier een stukje uit het boek:
" 'You know what is at the heart of misogyny? When it comes down to it?'
'So I'm a misogynist now?'
'It's simply about not giving,' she said. 'Whether it is believing you should not give us the vote or not give help with the dishes - it's all clinched onto the same wagon.'
'Hitched,' Cathal said.
'What?'
"it's not '"clitched",' he said. 'It's "hitched".'
'You see?' she said. 'Is not this just more of it You knew exactly what I meant - but you cannot even give me this much."
In de rest van het boekje nog veel meer moois. En heel subtiel. En vanuit het perspectief van de man geschreven waardoor je ziet welke dingen hij dus niet ziet. En níét denkt.
Heel benieuwd naar de rest van haar werk.
Jeetje, dit bericht echt zes keer herschreven, ongelofelijk veel over te zeggen, het is niet toereikend, maar je hebt echt wat geopend Madeleijn. Bedankt.
Heel veel dank voor dit stuk. Die vervreemding voel ik steeds meer in de relatie met mijn man, al gaat het minder om grensoverschrijdend gedrag en meer over hoe een man zich feitelijk niet met dit soort dingen bezig hoeft te houden. Hij is als witte, hetero cis-man de standaard, ervaart nooit nadelige gevolgen van de maatschappelijke en culturele structuren, wordt er eenvoudigweg niet mee geconfronteerd. Mijn wens dat hij zich er tóch in verdiept omdat het mij treft, stoot gedeeltelijk op onwil en onkunde. Hij is zich in de laatste jaren wel van veel zaken veel bewuster geworden, maar de impact ziet hij alleen aan mij, hij voelt die zelf niet. Ik ben in de tussentijd quasi geradicaliseerd, omdat ik moeder geworden ben, queer ben in een "hetero" huwelijk en in een land leef, waar ik niet mag stemmen maar wel belasting betaal (dus geen invloed op beleid heb, maar wel bijdraag aan de samenleving). Het is echt een kloof tussen ons, waarvan ik bang ben dat we die niet meer kunnen overbruggen.
Wauw, wat ontzettend goed geschreven. Hoewel ik er nooit zo over nagedacht heb, omschrijft dit precies het verschil tussen mijn banden met vrouwen en met mannen. Die sluier, het membraan, zeker in mijn relaties. Er werd in het begin altijd naar grenzen gevraagd en geluisterd, maar nooit volledig gerespecteerd. Ik heb nooit anders geleerd en me dit pas in de laatste jaren gerealiseerd maar nooit goed kunnen verwoorden. Het blijven herhalen van een verzoek ondanks dat het altijd een 'nee' is geweest, het blijven moeten aangeven van dezelfde grens tot momenten dat ik te moe was om dit nogmaals uit te moeten spreken. Het heeft me hard en afstandelijk gemaakt. Ook ik mis de zachtheid die ik altijd had, maar ik heb helaas voor 99% de ervaring dat een 'nee' van mij altijd nog open voor discussie lijkt. Het zijn dan geen grote schokkende incidenten, maar het knaagt... Dankjewel voor dit mooie stuk ❤️
Wat mooi geschreven! Ik merk dat ik hier erg graag een reactie onder achterlaat maar tegelijkertijd niet goed weet wat gepast is. Ik herken het heel erg en er komen gelijk veel voorbeelden boven borrelen waarin dit allemaal naar voren komt maar vooral de onbespreekbaarheid, of meer dat ik niet de woorden voor het onderliggende gevoel kan vinden, staat centraal.
Een tijdje terug liep ik over de markt, toen ik bij een kwaampje een sjaal mooi vond werd deze gelijk omgedaan waarbij zijn hand net wat langer bleef hangen op mijn borst en even later toch even afgleed naar mijn billen. Maar nog subtieler voelde ik dat blikken op mij bleven hangen en afdwaalde naar mijn borsten of mijn billen toen ik over de markt liep. Ik voelde me niet direct onveilig, het was druk en te subtiel voor enige actie, maar werd er wel oncomfortabel van.
Nu ben ik non-binair, overwegend vrouwelijk, en mijn sekse is bij mijn geboorte vastgesteld op mannelijk. Deze ervaringen zijn de laatste paar jaar pas begonnen naarmate ik minder mannelijk en meer vrouwelijk overkom.
Ik had het met mijn moeder en mijn broertje over deze ervaring op de markt. Dat mensen er blijkbaar toch vaak moeite mee hebben wat ze met mijn non-binariteit moeten waarop mijn moeder reageerde dat dit waarschijnlijk niet een reactie op mijn non-binariteit is (daar staan mensen niet zo bij stil) maar op mijn vrouwelijkheid. Want dat zij dit heel erg herkent. Waarbij mijn broertje me aanstoot en blij/trots tegen me zegt dat ik als vrouw wordt gezien (en dus niet als man).
Hierbij raasde er duizend gevoelens door me heen; verdriet en onbegrip, dat ik ineens blij moest zijn met zo een naar gevoel, daarnaast verdriet woede en verwondering dat dit dus is hoe vrouwen dag in dag uit worden (na-)aangekeken, behandeld en aangeraakt en dat dit normaal wordt gevonden; maar bovenal nog wel dankbaarheid (en daarvoor woede), dat ik dit nu pas mee maak, dat ik een zorgeloze jeugd heb gehad waarbij ik gewoon een mens (of dus eigenlijk: een man) kon zijn, een jeugd zonder dit akelige gevoel.
Ik ben geen vrouw. Maar door langzaam het man-zijn los te laten en toch meer richting het vrouwelijke te schuiven krijg ik het idee enigszins vergelijkbare ervaringen (of aftreksels daarvan) te krijgen van wat vrouwen hun hele leven krijgen waar ik alleen maar verdrietig en boos van kan worden. In jouw tekst noem je het subtiele vervreemding, dit herken ik nu ook maar het gevoel is niks van wat ik me ooit had kunnen voorstellen.
Tegelijkertijd voel ik ook heel veel warmte in het begrip en de troost van vrouwen, die dit gevoel herkennen en elkaar hierin steunen. Hiermee is het niet opgelost en het is alleen maar begrijpelijk om de hoop te verliezen of te verharden maar mijn persoonlijke ervaring is dat je hierin nooit alleen bent en hoe hopeloos het ook is, biedt mij dat toch een beetje hoop.
“Hierbij raasde er duizend gevoelens door me heen; verdriet en onbegrip, dat ik ineens blij moest zijn met zo een naar gevoel, daarnaast verdriet woede en verwondering dat dit dus is hoe vrouwen dag in dag uit worden (na-)aangekeken, behandeld en aangeraakt en dat dit normaal wordt gevonden; maar bovenal nog wel dankbaarheid (en daarvoor woede), dat ik dit nu pas mee maak, dat ik een zorgeloze jeugd heb gehad waarbij ik gewoon een mens (of dus eigenlijk: een man) kon zijn, een jeugd zonder dit akelige gevoel.” dankjewel voor deze woorden, super mooi en herkenbaar. En hoe stuitend dit “gewoon een mens - of dus eigenlijk: een man”. Daarin ligt het hele enorme probleem besloten.
Het is precies wat je omschrijft. Subtiele acties waarvan je weet dat ze onderdeel uitmaken van een groter geheel. Dat maakt het ook zo lastig vind ik ook om er ‘iets van te zeggen’ (ook omdat ik zelf vaak al mijn hart in mijn schoenen voel zakken). Bedankt voor het delen van je verhaal ❤️
Heel veel dank voor het onder woorden brengen van iets, waarvan ik altijd voelde dat het er was, maar het niet heb kunnen duiden. De eenzaamheid, boosheid en -ogenschijnlijk- onverklaarbaar verdriet wat soms ineens weer opduikt. Altijd aanwezig, dan wel sluimerend op de achtergrond.
Ik ben soms zó kwaad, zo ontdaan en mijn vriend die snapt dat niet. Een klein stukje van mij is ook boos op hem, iets in mij zal een man inderdaad nooit helemaal vertrouwen. Hoewel ieder van ons de eenzaamheid zelf zal moeten dragen, zijn we daar in ieder geval samen in ♥️
Nogmaals dank. Prachtig stuk, het heeft me geraakt.
Wauw, hartelijk dank voor deze woorden. Ik probeerde recent naar aanleiding van je post een gesprek hierover te voeren met mijn partner. Het was moeilijk uit te leggen en het ging helaas al snel over grote thema’s ipv het kleine, subtiele. Waardoor hij het niet snapte, want ‘hier staan we toch hetzelfde in?’ En ‘wij doen het toch anders, ik ben toch niet zo’ (godzijdank niet) en ‘ik ben bijvoorbeeld toch ook minder gaan werken voor onze kinderen’? Hij vindt me boos als ik teveel podcasts etc luister over dit thema (ik vertaal het verwijt als: ‘zure feminist’) en ja ik word idd ook wat geïrriteerd en afstandelijk… “Dat je er boos over bent prima maar hoezo op mij?!” Nou hierom dus, die vervreemding die dan voelbaar is…
O ja, herkenbaar die "Dat je er boos over bent prima maar hoezo op mij?!". Dat ingewikkelde van het persoonlijke verwikkeld met het systemische, en dan dat - sorry, voelt toch gewoon zo - gekwetste ego.. Dat luisteren in de weg zit. En hoe moeilijk (en vermoeiend) het is dat alles te proberen uit te leggen - en dan ook nog op een rustige manier.
Het klinkt alsof je niet boos mag zijn - op hem of überhaupt, wat ik heel sterk had in mijn huwelijk en vgm heel veel mensen in minder vinkjes posities. Status speelt een subtiele rol. Alleen de “hoger geplaatste” (volgens geldende maar vaak onbenoemde normen) persoon mag boos zijn?
Dank voor dit stuk. Ook voor mij heel herkenbaar. Voor mij ontstaat de sluier in het door mijn man begrepen willen worden als vrouw, met mijn vrouwelijke zijn en mijn vrouwelijke inzichten, maar het moeten accepteren, want dat is uiteindelijk wat ik genoodzaakt ben te doen, dat de lading van mijn stem, mijn mening meer kracht zou hebben als ik het als man zou uiten. Het zit ook inderdaad in de meest subtiele dingen. Het is frustrerend maar je zelf valideren in die acceptatie is voor nu het beste wat ik kan doet. Jouw schrijven en de reacties hier geven me echter hoop.
Heel confronterend. Ik ben als man van 35 absoluut niet opgegroeid met dit soort zorgen. Voor #metoo was ik me in zeer bescheiden mate bewust van die specifieke kwestie. Daarnaast viel het me tijdens mijn studie geneeskunde op dat ik als man véél minder moeite hoefde te doen dan mijn vrouwelijke collega's om gewaardeerd te worden of op te vallen.
Maar de wijdverbreidheid van deze... frustratie(?), woede(?), teleurstelling(?) is iets wat pas de laatste 2-3 jaar echt begint door te dringen. Gek genoeg precies rond de tijd dat we ons tweede kind kregen, onze dochter 🙄 Beter laat dan nooit maar het voelt bijna flauw dat er klaarblijkelijk zoiets nodig is om er écht op te gaan letten, omdat ik er nu plots een persoonlijk belang bij heb. Veel van mijn (mannelijke) vrienden vertonen dezelfde verschuiving, wat denk ik wenselijk is. Het lastigste op dit moment vind ik dat het allemaal zoveel tegelijk is, het voelt alsof ik 100-0 achter sta. Ik wil niet lopen bedelen bij de vrouwen in mijn leven om tips, dus ik probeer mezelf zoveel mogelijk te informeren, in te lezen, etc. Dit is niet omdat ik bang ben te vragen, maar omdat ik het terecht vind dat ik zelf het werk moet doen. Desondanks soms bang om dingen fout te doen.
Bedankt voor het schrijven van dit stuk. Het is prachtig en verdrietig tegelijkertijd.
Dit probleem is iets waar ik en mijn vrienden veel over heb gepraat de laatste tijd onder het mom 'het probleem zonder vocabulaire' - onwetend dat we eigenlijk half Betty Friedan aan het quoten waren. En dit gordijn heb ik dan voornamelijk gevoeld in gesprekken met mijn 'progressieve' mannelijke vrienden, die altijd ontzettend geinteresseerd en meelevend zijn als ik een praat over genderongelijkheid en onderdrukking, maar waarvan ik weet en voel dat aan het einde van het gesprek zij doorgaan met hun leven en het voor hen slechts een theoretische abstractie is, terwijl ik door moet gaan in die zojuist besproken realiteit. Ik vraag me ook af hoe dit onzichtbare gordijn vorm krijgt tussen mijn vrienden die mij vertellen over het racisme wat zij ervaren en mij, als wit persoon. Zoveel gedachtes.
Het is verdrietig, maar ik denk al een lange tijd na aan het verzamelen van verhalen van mensen om het toch bespreekbaar te maken, om het tastbaarder te maken. Hoe denk jij daar over?
Heel mooi geschreven. Toen ik me (als vrouw) in 2018 in een blog uitsprak over MeToo kreeg ik heel veel drek over me heen, van mannen, maar ook van vrouwen. Mijn moeder was woest dat ik me uitsprak (ik heb haar nog nooit zo boos meegemaakt) en vond dat ik haar reputatie schaadde.
M'n vader heeft me zo'n 4 maanden compleet genegeerd (ook tijdens m'n afstudeerceremonie en ook tijdens m'n verjaardag). M'n broer deed alsof het niet gebeurd was. Zowel een (verdrietig groot) aantal mannelijke als vrouwelijke vrienden vond het te ongemakkelijk dat ik seksueel geweld besprak en reageerde hun ongemak af op mij, of probeerde het zo snel mogelijk te vergeten. Brak m'n hart. Me uitspreken over MeToo is het moedigste wat ik ooit heb gedaan en ik heb er geen spijt van, maar ik heb er een hoge, eenzame prijs voor moeten betalen.
Zo'n zes jaar later gaat het goed met me, maar wat jij ook schrijft, het is vreemd om je te beseffen dat er zoveel onrecht en pijn onder het oppervlak afspeelt en dat zoveel mensen daar grotendeels oke mee zijn. Dat er zoveel mensen zijn die liever boven het oppervlak blijven drijven, dan dat ze de moed bij elkaar rapen om af en toe naar beneden te duiken en te leren wat er zich daar allemaal afspeelt. Mensen kunnen leren en veranderen en de wereld een stukje mooier maken. Maar blijven drijven in geveinsde ontwetendheid is makkelijker. Vertrouwder. Veiliger, bijna.
Ik heb het weleens met mannelijke vrienden gehad over onderwerpen als seksisme en feminisme. Maar het blijft toch een 'vrouwenprobleem'. Veel nieuwsgierigheid naar hun eigen rol hierin of wat zij zelf kunnen bijdragen in positieve zin is er niet. En dit zijn mannen die met volle overtuiging zullen zeggen dat ze vrouwenemancipatie steunen.
En toch...ze zien een vrouw niet daadwerkelijk als volwaardig mens. Ik denk dat dat de sluier van vervreemding vorm geeft.
Wanneer ik stand-up comedy doe word ik door mannelijke comedians nog regelmatig aan het publiek aangekondigd als VROUWELIJKE comedian - om het publiek 'voor te bereiden' dat er zo geen man, maar een vrouw, op het podium staat. Goedbedoeld (ahum), maar je kan je niet voorstellen dat op dezelfde manier een GAY comedian of een ZWARTE comedian zou worden aangekondigd.
En wat jij ook zegt, dit is vergelijkbaar met de apathie die veel mensen hebben als het gaat om racisme en klassenverschillen. We zijn allemaal verstikt in het web van de spinnen van het patriarchaat, white supremacy en kapitalisme, maar de één zit in meer membranen verwikkeld dan de ander.
Nogmaals, heel mooi geschreven en bedankt voor het delen.
Update: ik had het hier net over met een mannelijke vriend. Hij denkt dat sommige mannen (en sommige vrouwen) vrouwen in de eerste plaats als vrouw zien, en daarna als mens.
Wow ja, het gebrek aan verbinding, of beter gezegd voelen dat daar een grens aan zit op sommige vlakken is heel herkenbaar. De anekdote van je vriendin raakte me; ik vertelde mijn ex vriend op een gegeven moment over de aanranding die ik heb meegemaakt, wat ik erg lastig vond maar wel graag wilde delen. Hij viel volledig stil en verharde, secondenlang, en liep toen zonder iets te zeggen weg om een sigaret te roken. Ik was helemaal in de war, het was alsof wat ik had gezegd hem had gekwetst. Hij trok het moment volledig naar zich toe. En ik voelde me alsof ik er voor HEM moest zijn, en deed dat dus ook door naar hem toe te gaan en te vragen of alles wel okee was…. De rest weet ik niet eens meer, maar ik heb eigenlijk nog nooit echt een goede ervaring gehad met dit aan een man vertellen. Er is geen verbinding. Dankjewel voor je mooie stuk, heel fijn om te lezen.
Dankjewel voor het schrijven van dit prachtige stuk en voor het onder woorden brengen van iets waarvan ik dat zelf nog niet heb gekund. Dat besef van die eeuwige vervreemding is precies wat me verdrietig maakt. Zó herkenbaar en zo spot-on❤️
Je beschrijft het fenomeen prachtig en dat is zeker nodig on de woordenschat hiervoor te vergroten en verbreden.
De andere kant denk ik ook aan de woorden van Dirk de Wachter in de trant van “Je kunt de andere nooit helemaal kennen” want in ieder mens schuilt “een oneindig complexe eigen wereld”. De sleutel om de sluier te verminderen is tweeledig: zelfkennis en oprechte nieuwsgierigheid naar de ander.
Het eerste vergt aandacht voor jezelf zonder oordeel, de tweede gaat beter als je jezelf kent. Dit zijn niet vrouwelijke of mannelijke vermogens, dit zie ik als een menselijk vermogen dat je kunt leren.
Een vermogen dat helaas vaak in de weg wordt gezeten en aangetast door angst. Angst voor kwetsbaarheid laten zien, gekwetst worden en oordelen die werkelijke verbinding in de weg staan. En dit is in de “mannenwereld” misschien wel een van de grootste giffen die het denken en doen beïnvloeden. De noodzaak tot verbinding is menselijk en is altijd aanwezig maar er wordt overheen gewalst door (veel verborgen)sociaal maatschappelijke conventies en “etiquette”. Tijd om de “etiquette” onder de loupe te nemen en daar een geweldloze (r)evolutie te bewerkstelligen.
Ja helemaal herkenbaar, mooi onder woorden gebracht. Dank. Ik ben bijna 2 jaar geleden gescheiden en sindsdien me steeds bewuster van hoe mijn huwelijk mijzelf beperkte, ook al dacht ik dat ik geëmancipeerd was. Niks is of was minder waar. Zo walgelijk mezelf wegcijferend pleasant totaal emotioneel zorgdragend voor mijn nu exgenoot.
De afgelopen periode ben ik al die troep aan het loslaten en meer in mezelf aan het vallen. Het is heerlijk, maar het roept ook op van hoe kan ik ooit weer liefde aangaan? Want ik wil nooit meer zo weg van mezelf.
Heel herkenbaar. Twee jaar terug had ik een gesprek met twee mannelijke familieleden. Ik had een mail naar mijn leidinggevenden gestuurd nav het gebrekkige beleid tegen grensoverschrijdend gedrag. Ik wilde met mijn familie bespreken hoe zij hier mee om gaan, zeker de mannen, en of zij er iets van zeggen (op de werkvloer). Voordat we aan dat gesprek uberhaupt toekwamen, kreeg ik van hen waarschuwingen over mijn tone of voice in de mail, omdat het te belerend over zou kunnen komen en het toch mijn bazen waren. Ik moest uiteindelijk huilen. Zij snapten het niet. “Ze probeerden me alleen maar te helpen”. Ze zeiden het niet, maar ik voelde dat ze vonden dat ik overdreven reageerde. Ik vond de woorden niet om te vertellen wat me zo raakte, maar het is dit membraam. De vervreemding. Ik voelde me zo eenzaam. Op de terugweg in de trein zat ik in een lege coupé. Een man kwam schuinachter me zitten en begon zich af te trekken. Helaas niet de eerste keer dat ik dit meemaakte. Toch bleef ik te lang zitten. Uit schrik. Uit ongemak. Uit… beleefdheid raar genoeg. Toen ik eenmaal in een vollere coupé zat, was ik boos op mezelf dat ik niet sneller en harder had gehandeld en beter voor mezelf was opgekomen. Slechte feminist. Naarmate de rit vorderde, verspreidde mijn boosheid naar het onbegrip van mijn mannelijke familieleden. Dit soort situaties maken zij niet mee, dus geen wonder dat ze het over mijn toon hebben en mijn reactie overdreven, te direct en te belerend vinden. Ze hebben geen idee hoe het is om een vrouw te zijn. Ik realiseerde me dat zij dit nooit echt zullen begrijpen. Ookal zou ik hen de volgende dag over het trein incident vertellen (wat ik ook heb gedaan). Door deze nieuwsbrief snap ik nu dat ik het wél met hen over die eenzaamheid kan hebben. De teleurstelling die ik voelde, de vervreemding en waar dat vandaan komt. Dank dat je dit onderhuidse genadeloze beestje een naam hebt gegeven.
Mooi en interessant. Ik weet niet of ik het (persoonlijk) zó direct herken, en het was grappig om te merken dat ik bij de opsomming met 'vader' dacht: nee, dat is (echt) anders. Maar goed, dat is mijn particuliere ervaring natuurlijk.
Gister moest ik voor iets in de binnenstad zijn, en werd daar overvallen door groepen jongens, mannen, die op allerlei manieren zo veel te veel ruimte innamen. Zulk potsierlijk gedrag vertoonden (twee pubers die zonder blikken of blozen een zonnebril van 1400 euro aftikten, in briefjes van 50 euro - groepje toeristenjongens die 'grappig' vechtend alle aandacht naar zich toetrokken in een winkelstraat, geschreeuw op de pont) - en het overviel me hoe vervelend ik 'mannen' vond, zo met z'n allen, in die publieke ruimte. Dat was alleen geen dun membraan, maar gewoon de botte bijl van genderverschil. Geen direct schadelijke ongelijkheid uiteraard, maar toch. Het irriteerde me meer dan anders, dat vond ik opvallend. (Het heeft precies niks met de intieme relaties te maken, maar ik dacht er toch aan door de vrouw die je vertelde dat ze zich 'verhard' voelde - dat was ook hoe ik het ervaarde gister: en iets wat ik niet wil!!)
*ergerde me
*groepje dat
🙄 nog niet helemaal wakker
Dank voor dit stuk zeg. Enorm herkenbaar. Ik denk iets waar ik dagelijks mee voel en mee bezig ben. En ook iets waar ik me dan weer schuldig over voel? Dan voel ik me té kritisch, té scherp, ik noemde mezelf laatst zelfs 'militant'. Maar, het zijn mijn gevoelens en mijn gedachten en mijn ervaringen! Die mogen er zijn. Fijn om te weten dat ik daar in niet alleen ben. Het gaat om zoveel dingen en het gaat van overduidelijk tot intens subtiel.
De manier waarop mannen ruimte innemen in de openbare ruimte (groepen mannen, starende mannen, schreeuwende mannen, dronken mannen), tot hoe mannen zich in een huishouden gewend zijn te gedragen, tot seks (oh man seks is toch zo eindeloos complex) tot de media, en de hele culturele sector. De RUIMTE die mannen krijgen. Oh, het maakt me soms zo woedend. Er zijn zoveel seksistische en niet-nadenkende mannen die nog steeds zo-veel ruimte krijgen. En dan ben je samen met een man en een deel van die woede zwingt mee. En die man ís een man. Ik denk dat het een eindeloos gesprek is. Een voortdurend aanvoelen van subtiliteiten. Het serieus nemen van jezelf en van je woede en je verdriet. Ik ben blij dat mijn exen tot nu toe ze heel erg bereid waren te luisteren, wat natuurlijk ook heel kwetsbaar is. En zo moeilijk te voelen: dit gaat over iets wat héél oud is en veel enormer dan ons, maar het heeft op elk deel van ons leven impact.
Toevallig las ik gisteren een heel mooi en dun boekje precies over deze vervreemding tussen twee geliefden. Het heet 'So Late in the Day' en is van Claire Keegan. Hier een stukje uit het boek:
" 'You know what is at the heart of misogyny? When it comes down to it?'
'So I'm a misogynist now?'
'It's simply about not giving,' she said. 'Whether it is believing you should not give us the vote or not give help with the dishes - it's all clinched onto the same wagon.'
'Hitched,' Cathal said.
'What?'
"it's not '"clitched",' he said. 'It's "hitched".'
'You see?' she said. 'Is not this just more of it You knew exactly what I meant - but you cannot even give me this much."
In de rest van het boekje nog veel meer moois. En heel subtiel. En vanuit het perspectief van de man geschreven waardoor je ziet welke dingen hij dus niet ziet. En níét denkt.
Heel benieuwd naar de rest van haar werk.
Jeetje, dit bericht echt zes keer herschreven, ongelofelijk veel over te zeggen, het is niet toereikend, maar je hebt echt wat geopend Madeleijn. Bedankt.
Heel veel dank voor dit stuk. Die vervreemding voel ik steeds meer in de relatie met mijn man, al gaat het minder om grensoverschrijdend gedrag en meer over hoe een man zich feitelijk niet met dit soort dingen bezig hoeft te houden. Hij is als witte, hetero cis-man de standaard, ervaart nooit nadelige gevolgen van de maatschappelijke en culturele structuren, wordt er eenvoudigweg niet mee geconfronteerd. Mijn wens dat hij zich er tóch in verdiept omdat het mij treft, stoot gedeeltelijk op onwil en onkunde. Hij is zich in de laatste jaren wel van veel zaken veel bewuster geworden, maar de impact ziet hij alleen aan mij, hij voelt die zelf niet. Ik ben in de tussentijd quasi geradicaliseerd, omdat ik moeder geworden ben, queer ben in een "hetero" huwelijk en in een land leef, waar ik niet mag stemmen maar wel belasting betaal (dus geen invloed op beleid heb, maar wel bijdraag aan de samenleving). Het is echt een kloof tussen ons, waarvan ik bang ben dat we die niet meer kunnen overbruggen.
Wauw, wat ontzettend goed geschreven. Hoewel ik er nooit zo over nagedacht heb, omschrijft dit precies het verschil tussen mijn banden met vrouwen en met mannen. Die sluier, het membraan, zeker in mijn relaties. Er werd in het begin altijd naar grenzen gevraagd en geluisterd, maar nooit volledig gerespecteerd. Ik heb nooit anders geleerd en me dit pas in de laatste jaren gerealiseerd maar nooit goed kunnen verwoorden. Het blijven herhalen van een verzoek ondanks dat het altijd een 'nee' is geweest, het blijven moeten aangeven van dezelfde grens tot momenten dat ik te moe was om dit nogmaals uit te moeten spreken. Het heeft me hard en afstandelijk gemaakt. Ook ik mis de zachtheid die ik altijd had, maar ik heb helaas voor 99% de ervaring dat een 'nee' van mij altijd nog open voor discussie lijkt. Het zijn dan geen grote schokkende incidenten, maar het knaagt... Dankjewel voor dit mooie stuk ❤️
Wat mooi geschreven! Ik merk dat ik hier erg graag een reactie onder achterlaat maar tegelijkertijd niet goed weet wat gepast is. Ik herken het heel erg en er komen gelijk veel voorbeelden boven borrelen waarin dit allemaal naar voren komt maar vooral de onbespreekbaarheid, of meer dat ik niet de woorden voor het onderliggende gevoel kan vinden, staat centraal.
Een tijdje terug liep ik over de markt, toen ik bij een kwaampje een sjaal mooi vond werd deze gelijk omgedaan waarbij zijn hand net wat langer bleef hangen op mijn borst en even later toch even afgleed naar mijn billen. Maar nog subtieler voelde ik dat blikken op mij bleven hangen en afdwaalde naar mijn borsten of mijn billen toen ik over de markt liep. Ik voelde me niet direct onveilig, het was druk en te subtiel voor enige actie, maar werd er wel oncomfortabel van.
Nu ben ik non-binair, overwegend vrouwelijk, en mijn sekse is bij mijn geboorte vastgesteld op mannelijk. Deze ervaringen zijn de laatste paar jaar pas begonnen naarmate ik minder mannelijk en meer vrouwelijk overkom.
Ik had het met mijn moeder en mijn broertje over deze ervaring op de markt. Dat mensen er blijkbaar toch vaak moeite mee hebben wat ze met mijn non-binariteit moeten waarop mijn moeder reageerde dat dit waarschijnlijk niet een reactie op mijn non-binariteit is (daar staan mensen niet zo bij stil) maar op mijn vrouwelijkheid. Want dat zij dit heel erg herkent. Waarbij mijn broertje me aanstoot en blij/trots tegen me zegt dat ik als vrouw wordt gezien (en dus niet als man).
Hierbij raasde er duizend gevoelens door me heen; verdriet en onbegrip, dat ik ineens blij moest zijn met zo een naar gevoel, daarnaast verdriet woede en verwondering dat dit dus is hoe vrouwen dag in dag uit worden (na-)aangekeken, behandeld en aangeraakt en dat dit normaal wordt gevonden; maar bovenal nog wel dankbaarheid (en daarvoor woede), dat ik dit nu pas mee maak, dat ik een zorgeloze jeugd heb gehad waarbij ik gewoon een mens (of dus eigenlijk: een man) kon zijn, een jeugd zonder dit akelige gevoel.
Ik ben geen vrouw. Maar door langzaam het man-zijn los te laten en toch meer richting het vrouwelijke te schuiven krijg ik het idee enigszins vergelijkbare ervaringen (of aftreksels daarvan) te krijgen van wat vrouwen hun hele leven krijgen waar ik alleen maar verdrietig en boos van kan worden. In jouw tekst noem je het subtiele vervreemding, dit herken ik nu ook maar het gevoel is niks van wat ik me ooit had kunnen voorstellen.
Tegelijkertijd voel ik ook heel veel warmte in het begrip en de troost van vrouwen, die dit gevoel herkennen en elkaar hierin steunen. Hiermee is het niet opgelost en het is alleen maar begrijpelijk om de hoop te verliezen of te verharden maar mijn persoonlijke ervaring is dat je hierin nooit alleen bent en hoe hopeloos het ook is, biedt mij dat toch een beetje hoop.
“Hierbij raasde er duizend gevoelens door me heen; verdriet en onbegrip, dat ik ineens blij moest zijn met zo een naar gevoel, daarnaast verdriet woede en verwondering dat dit dus is hoe vrouwen dag in dag uit worden (na-)aangekeken, behandeld en aangeraakt en dat dit normaal wordt gevonden; maar bovenal nog wel dankbaarheid (en daarvoor woede), dat ik dit nu pas mee maak, dat ik een zorgeloze jeugd heb gehad waarbij ik gewoon een mens (of dus eigenlijk: een man) kon zijn, een jeugd zonder dit akelige gevoel.” dankjewel voor deze woorden, super mooi en herkenbaar. En hoe stuitend dit “gewoon een mens - of dus eigenlijk: een man”. Daarin ligt het hele enorme probleem besloten.
Het is precies wat je omschrijft. Subtiele acties waarvan je weet dat ze onderdeel uitmaken van een groter geheel. Dat maakt het ook zo lastig vind ik ook om er ‘iets van te zeggen’ (ook omdat ik zelf vaak al mijn hart in mijn schoenen voel zakken). Bedankt voor het delen van je verhaal ❤️
Heel veel dank voor het onder woorden brengen van iets, waarvan ik altijd voelde dat het er was, maar het niet heb kunnen duiden. De eenzaamheid, boosheid en -ogenschijnlijk- onverklaarbaar verdriet wat soms ineens weer opduikt. Altijd aanwezig, dan wel sluimerend op de achtergrond.
Ik ben soms zó kwaad, zo ontdaan en mijn vriend die snapt dat niet. Een klein stukje van mij is ook boos op hem, iets in mij zal een man inderdaad nooit helemaal vertrouwen. Hoewel ieder van ons de eenzaamheid zelf zal moeten dragen, zijn we daar in ieder geval samen in ♥️
Nogmaals dank. Prachtig stuk, het heeft me geraakt.
Wauw, hartelijk dank voor deze woorden. Ik probeerde recent naar aanleiding van je post een gesprek hierover te voeren met mijn partner. Het was moeilijk uit te leggen en het ging helaas al snel over grote thema’s ipv het kleine, subtiele. Waardoor hij het niet snapte, want ‘hier staan we toch hetzelfde in?’ En ‘wij doen het toch anders, ik ben toch niet zo’ (godzijdank niet) en ‘ik ben bijvoorbeeld toch ook minder gaan werken voor onze kinderen’? Hij vindt me boos als ik teveel podcasts etc luister over dit thema (ik vertaal het verwijt als: ‘zure feminist’) en ja ik word idd ook wat geïrriteerd en afstandelijk… “Dat je er boos over bent prima maar hoezo op mij?!” Nou hierom dus, die vervreemding die dan voelbaar is…
Dank voor je beschouwing, het helpt me echt.
O ja, herkenbaar die "Dat je er boos over bent prima maar hoezo op mij?!". Dat ingewikkelde van het persoonlijke verwikkeld met het systemische, en dan dat - sorry, voelt toch gewoon zo - gekwetste ego.. Dat luisteren in de weg zit. En hoe moeilijk (en vermoeiend) het is dat alles te proberen uit te leggen - en dan ook nog op een rustige manier.
Het klinkt alsof je niet boos mag zijn - op hem of überhaupt, wat ik heel sterk had in mijn huwelijk en vgm heel veel mensen in minder vinkjes posities. Status speelt een subtiele rol. Alleen de “hoger geplaatste” (volgens geldende maar vaak onbenoemde normen) persoon mag boos zijn?
Dank voor dit stuk. Ook voor mij heel herkenbaar. Voor mij ontstaat de sluier in het door mijn man begrepen willen worden als vrouw, met mijn vrouwelijke zijn en mijn vrouwelijke inzichten, maar het moeten accepteren, want dat is uiteindelijk wat ik genoodzaakt ben te doen, dat de lading van mijn stem, mijn mening meer kracht zou hebben als ik het als man zou uiten. Het zit ook inderdaad in de meest subtiele dingen. Het is frustrerend maar je zelf valideren in die acceptatie is voor nu het beste wat ik kan doet. Jouw schrijven en de reacties hier geven me echter hoop.
Heel confronterend. Ik ben als man van 35 absoluut niet opgegroeid met dit soort zorgen. Voor #metoo was ik me in zeer bescheiden mate bewust van die specifieke kwestie. Daarnaast viel het me tijdens mijn studie geneeskunde op dat ik als man véél minder moeite hoefde te doen dan mijn vrouwelijke collega's om gewaardeerd te worden of op te vallen.
Maar de wijdverbreidheid van deze... frustratie(?), woede(?), teleurstelling(?) is iets wat pas de laatste 2-3 jaar echt begint door te dringen. Gek genoeg precies rond de tijd dat we ons tweede kind kregen, onze dochter 🙄 Beter laat dan nooit maar het voelt bijna flauw dat er klaarblijkelijk zoiets nodig is om er écht op te gaan letten, omdat ik er nu plots een persoonlijk belang bij heb. Veel van mijn (mannelijke) vrienden vertonen dezelfde verschuiving, wat denk ik wenselijk is. Het lastigste op dit moment vind ik dat het allemaal zoveel tegelijk is, het voelt alsof ik 100-0 achter sta. Ik wil niet lopen bedelen bij de vrouwen in mijn leven om tips, dus ik probeer mezelf zoveel mogelijk te informeren, in te lezen, etc. Dit is niet omdat ik bang ben te vragen, maar omdat ik het terecht vind dat ik zelf het werk moet doen. Desondanks soms bang om dingen fout te doen.
Bedankt voor het schrijven van dit stuk. Het is prachtig en verdrietig tegelijkertijd.
Dit probleem is iets waar ik en mijn vrienden veel over heb gepraat de laatste tijd onder het mom 'het probleem zonder vocabulaire' - onwetend dat we eigenlijk half Betty Friedan aan het quoten waren. En dit gordijn heb ik dan voornamelijk gevoeld in gesprekken met mijn 'progressieve' mannelijke vrienden, die altijd ontzettend geinteresseerd en meelevend zijn als ik een praat over genderongelijkheid en onderdrukking, maar waarvan ik weet en voel dat aan het einde van het gesprek zij doorgaan met hun leven en het voor hen slechts een theoretische abstractie is, terwijl ik door moet gaan in die zojuist besproken realiteit. Ik vraag me ook af hoe dit onzichtbare gordijn vorm krijgt tussen mijn vrienden die mij vertellen over het racisme wat zij ervaren en mij, als wit persoon. Zoveel gedachtes.
Het is verdrietig, maar ik denk al een lange tijd na aan het verzamelen van verhalen van mensen om het toch bespreekbaar te maken, om het tastbaarder te maken. Hoe denk jij daar over?
Heel mooi geschreven. Toen ik me (als vrouw) in 2018 in een blog uitsprak over MeToo kreeg ik heel veel drek over me heen, van mannen, maar ook van vrouwen. Mijn moeder was woest dat ik me uitsprak (ik heb haar nog nooit zo boos meegemaakt) en vond dat ik haar reputatie schaadde.
M'n vader heeft me zo'n 4 maanden compleet genegeerd (ook tijdens m'n afstudeerceremonie en ook tijdens m'n verjaardag). M'n broer deed alsof het niet gebeurd was. Zowel een (verdrietig groot) aantal mannelijke als vrouwelijke vrienden vond het te ongemakkelijk dat ik seksueel geweld besprak en reageerde hun ongemak af op mij, of probeerde het zo snel mogelijk te vergeten. Brak m'n hart. Me uitspreken over MeToo is het moedigste wat ik ooit heb gedaan en ik heb er geen spijt van, maar ik heb er een hoge, eenzame prijs voor moeten betalen.
Zo'n zes jaar later gaat het goed met me, maar wat jij ook schrijft, het is vreemd om je te beseffen dat er zoveel onrecht en pijn onder het oppervlak afspeelt en dat zoveel mensen daar grotendeels oke mee zijn. Dat er zoveel mensen zijn die liever boven het oppervlak blijven drijven, dan dat ze de moed bij elkaar rapen om af en toe naar beneden te duiken en te leren wat er zich daar allemaal afspeelt. Mensen kunnen leren en veranderen en de wereld een stukje mooier maken. Maar blijven drijven in geveinsde ontwetendheid is makkelijker. Vertrouwder. Veiliger, bijna.
Ik heb het weleens met mannelijke vrienden gehad over onderwerpen als seksisme en feminisme. Maar het blijft toch een 'vrouwenprobleem'. Veel nieuwsgierigheid naar hun eigen rol hierin of wat zij zelf kunnen bijdragen in positieve zin is er niet. En dit zijn mannen die met volle overtuiging zullen zeggen dat ze vrouwenemancipatie steunen.
En toch...ze zien een vrouw niet daadwerkelijk als volwaardig mens. Ik denk dat dat de sluier van vervreemding vorm geeft.
Wanneer ik stand-up comedy doe word ik door mannelijke comedians nog regelmatig aan het publiek aangekondigd als VROUWELIJKE comedian - om het publiek 'voor te bereiden' dat er zo geen man, maar een vrouw, op het podium staat. Goedbedoeld (ahum), maar je kan je niet voorstellen dat op dezelfde manier een GAY comedian of een ZWARTE comedian zou worden aangekondigd.
En wat jij ook zegt, dit is vergelijkbaar met de apathie die veel mensen hebben als het gaat om racisme en klassenverschillen. We zijn allemaal verstikt in het web van de spinnen van het patriarchaat, white supremacy en kapitalisme, maar de één zit in meer membranen verwikkeld dan de ander.
Nogmaals, heel mooi geschreven en bedankt voor het delen.
Update: ik had het hier net over met een mannelijke vriend. Hij denkt dat sommige mannen (en sommige vrouwen) vrouwen in de eerste plaats als vrouw zien, en daarna als mens.
Wow ja, het gebrek aan verbinding, of beter gezegd voelen dat daar een grens aan zit op sommige vlakken is heel herkenbaar. De anekdote van je vriendin raakte me; ik vertelde mijn ex vriend op een gegeven moment over de aanranding die ik heb meegemaakt, wat ik erg lastig vond maar wel graag wilde delen. Hij viel volledig stil en verharde, secondenlang, en liep toen zonder iets te zeggen weg om een sigaret te roken. Ik was helemaal in de war, het was alsof wat ik had gezegd hem had gekwetst. Hij trok het moment volledig naar zich toe. En ik voelde me alsof ik er voor HEM moest zijn, en deed dat dus ook door naar hem toe te gaan en te vragen of alles wel okee was…. De rest weet ik niet eens meer, maar ik heb eigenlijk nog nooit echt een goede ervaring gehad met dit aan een man vertellen. Er is geen verbinding. Dankjewel voor je mooie stuk, heel fijn om te lezen.
Dankjewel voor het schrijven van dit prachtige stuk en voor het onder woorden brengen van iets waarvan ik dat zelf nog niet heb gekund. Dat besef van die eeuwige vervreemding is precies wat me verdrietig maakt. Zó herkenbaar en zo spot-on❤️
Je beschrijft het fenomeen prachtig en dat is zeker nodig on de woordenschat hiervoor te vergroten en verbreden.
De andere kant denk ik ook aan de woorden van Dirk de Wachter in de trant van “Je kunt de andere nooit helemaal kennen” want in ieder mens schuilt “een oneindig complexe eigen wereld”. De sleutel om de sluier te verminderen is tweeledig: zelfkennis en oprechte nieuwsgierigheid naar de ander.
Het eerste vergt aandacht voor jezelf zonder oordeel, de tweede gaat beter als je jezelf kent. Dit zijn niet vrouwelijke of mannelijke vermogens, dit zie ik als een menselijk vermogen dat je kunt leren.
Een vermogen dat helaas vaak in de weg wordt gezeten en aangetast door angst. Angst voor kwetsbaarheid laten zien, gekwetst worden en oordelen die werkelijke verbinding in de weg staan. En dit is in de “mannenwereld” misschien wel een van de grootste giffen die het denken en doen beïnvloeden. De noodzaak tot verbinding is menselijk en is altijd aanwezig maar er wordt overheen gewalst door (veel verborgen)sociaal maatschappelijke conventies en “etiquette”. Tijd om de “etiquette” onder de loupe te nemen en daar een geweldloze (r)evolutie te bewerkstelligen.
Ik ben tegen geweld tegen mensen.
Ja helemaal herkenbaar, mooi onder woorden gebracht. Dank. Ik ben bijna 2 jaar geleden gescheiden en sindsdien me steeds bewuster van hoe mijn huwelijk mijzelf beperkte, ook al dacht ik dat ik geëmancipeerd was. Niks is of was minder waar. Zo walgelijk mezelf wegcijferend pleasant totaal emotioneel zorgdragend voor mijn nu exgenoot.
De afgelopen periode ben ik al die troep aan het loslaten en meer in mezelf aan het vallen. Het is heerlijk, maar het roept ook op van hoe kan ik ooit weer liefde aangaan? Want ik wil nooit meer zo weg van mezelf.